Raden Nur Rahmat Sunan Sendang Paciran

 Raden Nur Rahmat asale saka tlatah negara Bagdad Irak. Putrane Syekh Abdul Kohar bin Abdul Malik bin Abdul Yazid. Raden Nur Rahmat lair taun 1320 M. Panjenengane dados tokoh kharismatik sing bisa di sejajarna kaliyan wali sanga.

 Syekh Abdul Kohar iku lelana numpak perahu. Perahune iku kenek ombak lan badai banjur minggir ing daerah Sidayu kilen. Ing ngriku kiyambake kepanggih kaliyan penguwasa,  yaiku Tumenggung Jaya Sasmita. Wektu jam 5 sore remeng-remeng, Syekh Abdul Kohar lan Tumenggung Jaya Sasmita omong-omongan kaliyan ngrasakke kaendahan pantai. Syekh Abdul Kohar diajak wangsul ing daleme Tumenggung Jaya Sasmita. Akhire dipun pundhut mantu dinikahaken putrine sing namine Dewi Sukarsih.

Syekh Abdul Kohar lan Dewi Sukarsih nikah dianugrahi hamil kaliyan Allah ta’alaa. Wiwit hamile wolung ulan Syekh Abdul Kohar pamit nyang garwane badhe sambang tiyang sepuhipun sing wonten ing Bagdad. Syekh Abdul Kohar pesen nyang ibune menawi benjang bayine lahir kanthi jaler wenehana jeneng Nur Rahmat, menawi estri terserah ibune sing penting nami ing kang sae. Ing Sidayu Lawas Dewi Sukarsih nglahirake putra kanthi slamet. Sahingga dipun namani Nur Rahmat. Amerga putune Tumenggung dadi jenenge mau di tambahi Raden dadi “Raden Nur Rahmat”.

Dene keadaan sidayu lawas wonten perang Perak Poranda, perang antarane Ronggolawe Tuban kaliyan Sidayu. Keng putra dipun ajak pindah ing kampung sing wonten ing Gunung Hamin Tunon Sendang. Hamin Tunon iku panggonane ngobong mayit. Yen ana wong budha mati ya di buak banjur diobong ana ing gunung ngriku. Banjur gunung iku di arani Gunung Tunon amerga wong mati di tunu ana ing ngriku.

Jaman iku Syekh Abdul Kohar, Dewi Sukarsih lan Raden Nur Rahmat manggon ana ing Gunung Tunon. Banjur Raden Nur Rahmat di titipke Kyai Shaleh di kengken ngulang ilmu kanoragan. Raden Nur Rahmat iku salah sawijining murid sing pinter dhewe. Sing nduweni ilmu nganeh-anehi. Kaya-kaya sing arep di ajarna Kyai Shaleh iku Raden Rahmat wis bisa dhisik. Pancen Allah Taala ngersaaken yen Raden Nur Rahmat iku pinter.

Saben dina Raden Nur Rahmat iku nyang Gunung Hamin Tunon, gawene ing ngriku ya icer apa-apa ana siwalan, menyok, uwi, pilus, tales lan liya-liyane. Pancen Raden Nur Rahmat iku wis pinter cocok tanam ubi-ubian. Raden Nur Rahmat ndamel sumur di gawe nyiram tandhurane mau. suwene-suwe sumure iku dados sumur kedotan. Banyu kedotan iku yen di nginum bisa tahan apa-apa (ora mangsah di bacok).

Jaman samonten wonten tiyang sing badhe nyembelih sapi, sakderengipun digorok sapi iku dipekna banyu ana ing sumur kedotan, ndlalah sapine iku gak mangsah disembelih. Timba sing saka godhong siwalan digawe nimba ana ing sumur kedotan iku gak iso dicoklek. Akhire sumure iku ditutup kaliyan Raden Nur Rahmat amerga malah garai prakara. Ya wiwit saiki yen ana wong sing golekki sumur iku gak bakalan kapetuk. Amerga Raden Nur Rahmat olehe nutup sumur iku di do’ai supaya wong liya ora ana sing weruh. Ya amerga ana sumur kedotan iku, dadi Raden Nur Rahmat bisa kondhang ana ing ngendi-ngendi, karomahe uga kondhang. Kapireng ing para wali. Akhire Raden Qasim kapengin metuki Raden Nur Rahmat. Kapengin weruh ilmune.

Raden Qasim nduweni kebiasaan yen dina jum’at ngumpulake santri-santrine. Amerga kapengin ngerti langsung kapiye keadaan masyarakat lan santri-santrine lan kapiye perkembangane. Wektu iku Raden Qasim ngewehi pengajian nyang santri-santrine, nggawokna awake dhewe yen awake iku nduweni ilmu sing gak ana sing bisa nandingi. Nunjukna yen dewekke iku nduwe derajat Waliyullah. Banjur salah sawijining santrine ana sing usul.

“Yai, ana salah sawijining sing nduweni kesentikkan, mbten namung saget nandhingi panjenengan nanging ilmune iku ngungkuli  ilmune panjenengan!”

“Sapa iku?”

“Muride Kyai Sholeh kae, Yai.”

“Lha, Kyai Sholeh iku santriku, yen ana muride Kyai Sholeh sing ilmune ngungkuli aku, temen aku gak percaya!”

Saben benggi Raden Qasim iku dakwah ngulang ngaji santrine. Lha nek awan iku kesah golek manuk ing daerah Mbrumbun. Ing kana ana uwong banjur diparani karo Raden Qasim amerga kapengin nyuwun beras di damel makani manuke.

“Pak,, nyuwun berase damel pakan manuk!” Ujare Raden Qasim

“Oh, ra nduwe cong, iki uyah dudu beras!”

Wiwit Raden Qasim balik, berase wong lanang mau maleh dadi uyah, wong lanang mau kaget “Lha berasku ngapa kok maleh uyah? Apa wong sing njaluk beras mau wali?”. Uyah iku mau banjur mleleh dados banyu sing di jenengi “Ngasinan” (Tlaga Asin).

Raden Qasim lan santrine kesah lelana mangetan. Begal wau di kengken mlayu nyang wetane Kranji lan di kengken tobat. Ing ngriku para begal tobat lajeng daerah niku di jenengi “Tunggul”.

Pas iku jum’at benggi, Raden Qasim kesah ing daerah sing indah sing daerah iku dijenengi “Dagan”. Wayah benggi Raden Qasim arep sholat tahajud, arep wudlu mumat-mumet golek banyu ora ana, nemune iku banyu sing banger, akhire daerah iku dijenengi “Bangeran”.

Saka Bangeran Raden Qasim mulih banjur ing pinggir dalan marani wong tua njalok beras kanggo pakan manuk. Njaluke iku mau di taker disik banjur ing pinggir Bangeran iku di arani desa “Takerharja”.

Raden Qasim ngejak santrine marani Kyai Sholeh, amerga dewekne iku kaya-kaya gak percaya yen ana manungsa sing bisa ngalahake.

“Ayo saiki nyang Kyai Sholeh, yen santrine Kyai Sholeh iku bisa nandingi aku apa totoanmu lan sing gak bisa nandingi aku apa totoanmu uga?”. Raden Qasim nantang santrine.

“Kula mboten kagungan napa-napa Yai,  yen kula salah ngih jenengan ketok gulu kula.” Wangsulane santrine.

Jaman samana iku totoane gedhe, santrine wani taruhan nyawa. Amerga kapengen olehe buktiake omongane.

“Yen, aku kalah karo muride Kyai Sholeh. jaminane kowe bakal tak pek mantu” Raden Qasim ngendika.

            Raden Qasim ngajak santrine ndayoh nyang daleme Kyai Sholeh. Ing daerah Sendang iku. Ing lawang Raden Qasim uluk salam.

“Assalamu’alaikum..”

“Waalaikumussalam.. mangga mangga!. Lho, Rama Yai ?” ujare Kyai Sholeh.

“Iya”

“Awan-awan ndugi ngriki wonten napa Yai?”

“Sing kapisan silaturrahmi, sing kapindo aku nduwe kabar jare awakmu iki nduwe santri jenenge Nur Rahmat iki iya ta?” pitakone Raden Qasim.

“Oh, ngih kagungan!”

“Saiki ndi?”

“Saiki nang Gunung Tunon ngrika, Gunung Tunon Sendang”

“Mboten ditimbali ae, kersane mantok Leh?”

“Ora, dereng wancine mantok Yai”

“Aku kepengen weruh, saiki aku terna nyang Gunung Tunon kana!”

            Pancen Kyai Sholeh iku santrine Raden Qasim dadi di kongkon apa wae nurut. Kyai Sholeh ngeter Raden Qasim nyang Gunung Tunon nemoni Raden Nur Rahmat. Ing kana Raden Nur Rahmat iku ngedukki uwi. Ringette ndlewer-ndlewer wong pancen ngeduk uwi ndek watu, ya nggawa linggis, pecut, pecok lan sakliyane.

Pancen Raden Nur Rahmat pinter ilmu tani dadi ing sawah nduwur Gunung Hamin Tunon iku nduweni iciran sing apik-apik. Raden Nur Rahmat iku disenengi masyarakat amerga prilakune lan tindakane sing nyata. Raden Nur Rahmat iku dados pelopor reresikan lan pertanian. Sampek yen Raden Nur Rahmat  kepengin idu nduweni wadah kusus kanggo idu.

            Nalika Raden Qasim weruh Raden Nur Rahmat ngedok uwi mau ngguyu ngakak, ya kaya ngece Raden Nur Rahmat ngana.

“Ha..ha..ha.. Nden, Ganden. Lha wong kaya ngene kok nduweni kesentikan sing ngungkuli aku. Wong ngeduk uwi ae di ewanggi mruntus ra karu-karuan. Lha aku ngana ya rak ngene larane rak ngene sorone. Ngene lho, wong sing nduwe ilmu iku, njabut uwi iku kudu kenek oyotte kabeh” Ujare Raden Qasim karo mbedol uwi sing kenek sak oyotte kabeh.

“Lho... Lho..., kok ngoten, dospundi Yai” pitakone Raden Nur Rahmat karo kaget. “ngoten niku lak mesakake anak putu kula mbenjeng, nek sedanten sing nyambut damel kudu nganggo ilmune kiyambak-kiyambak. Lha, sing mboten nggadah ilmu lak mboten puron mruntus yai..?, mok ngedak-ngedokaken ilmune mawon?”

“Lha Koen ya kudu bisa” Raden Qasim nantang Raden Nur Rahmat

“Ngih, yen Gusti  Allah kersa, Insya Allah saget!”

Akhire Raden Rahmat njabut uwi mau. Oyotte nglumbyuk katot sedanten, setunggal mawon mboten wonten sing kari.

“Lha.. Yai kaya ngene lho njabut uwi iku oyotte bisa katot sedanten, njenengan wau pas njabot oyotte taseh wonten sing kanton mlenceng teng pinggir watu!” Raden Nur Rahmat ngendika.

            Raden Qasim iku deleg-deleg wis ngrasa kalah. Oh Akhire Raden Qasim ngetes Raden Nur Rahmat maleh.

“Bo..ook.. ngeneki na ana menyok mateng tanpa geni, ndahneya enake lan senenge” Ujare Raden Qasim.

“Oh, jenengan kersa ta?. Yen njenengan kersa kula jabutaken!. Kaliyan izin Gusti Allah, Insya Allah menyok niki saget mateng!”

Raden Nur Rahmat cepet-cepet olehe mlaku ngolek menyok. Ing nduwur Gunung Hamin Tunon Raden Nur Rahmat mbedol menyok lan tangan kiwone karo di sebul lan ngucap “Loossss.. teengg...!”. banjur menyok iku pas di bedhol langsung warnane ireng, meduk mumpur kaya tunonan.

“Mangga.. mangga! Yai, yen njenengan kersa!” Ujare Raden Nur Rahmat karo mliyak-mliyak menyok sin kebul-kebul panas kaya mari di tunu ndek njero geni.

“Mangga... Mangga...! njenengan dhahar Yai, yen kersa”

            Raden Qasim wis ngrasa kalah lan wis isin temenan, gak wani nyacak yen kiyambakke bisa. Nanging Raden Nur Rahmat pancet olehe nyereng ngengken Raden Qasim dhahar.

“Mangga.. di dhahar riyen Yai!”

Raden Qasim mboten puron dhahar. Ngrasa isin temenan.

            Bekase jabutan uwi iku mau dadi sumur, sing di jenengi “Sumur Leng Sanga”. Wiwit saiki ya isih ana sumur iku. Ya di gawe kebutuhane para masyarakat Sendang.

Raden Qasim ngrasa isin temen banjur ngajak mulih nyang Kyai Sholeh. Ing daleme Kyai Sholeh masakan wis cemepak kabeh. Pancen Raden Qasim iku salah sawijining gurune. Guru nang silaturrahmi ing santrine makane ya wis pantes yen Raden Qasim iku di sambut kaliyan prilaku sing sae.

Raden Qasim lan Kyai Shaleh lenggahan ana ing emperan omah. Lan pada rembugan nganti dalu.

“Leh, Sholeh.. Nur Rahmat iki sejatine anake sapa kok bisa ngalahake aku?” pitakone Raden Qasim.

“Oh, Raden Nur Rahmat iku yogane Dewi Sukarsih sing di titipaken ing kula di kengken ngulang ngaji, menapa Yai?”. Wangsulane Kyai Shaleh.

            Raden Qasim mboten njawab pithakone Kyai Sholeh nanging malah nyoba mbucuk Kyai Sholeh supaya purun olehe ngewehne muride mau.

“Bookk Leh.. Sholeh, kowe kok nduwe santri sing nduweni kesentikan gedhe. Mbokyoho tak dadekake santriku wae. Nek aku sing ngulang mesti kesentikane tambah gedhe” Ujare Raden Qasim.

“Mangga Yai..! yen larene kersa, ning larene puron ngih mangga njenengan beta.”

Kyai Sholeh nyelok santrine mau, “Mat, Rahmat rene disek, iki Raden Qasim kapengin ngepek awakmu, arep di dadekna santrine!, kowe gelem ta?.”

“Ngih, Yai kula kersa tumot Raden Qasim!”. Wangsulane Raden Nur Rahmat.

            Ing tengah dalan Raden Nur Rahmat nolah-noleh deweke iku ngarasa ngorong sanget amerga wayah iku ya panas.

“Eh Yai Qasim, kula kedah minum Yai, kok mboten wonten bocah angon, arep tak kongkon menek wit ental sing  ndadi ing duwur iku!” ujare Raden Nur Rahmat.

“Oh, kowe kudu ngombe ta? Lha kowe nduwe kesentikan kudu ngombe ngene ae kok leren ngenteni bocah angon” ujare Raden Qasim.

            Tekenne Raden Qasim di damel nutok wit cematan  “Grobyookk..” sembarang kaler sing ana ing wit ental mau logrok kabeh. Kembang-kembang cematan uga milu logrok. Wujud saiki dadi cematan lanang sing mboten awoh iku. Polane sangking bantere olehe nutok mau cematane dados kenceng jejek. Mangkane cematan sing mboten awoh niku sing kenceng jejek.

“Lho... lho... ngoten niku dospundi Yai lak mesakno anak putu kula mbenjeng!” Ujare Raden Nur Rahmat.

“Lha iya, wong kowe iki nduweni ilmu kesentikan, na digunakna ilmune, apa ilmu kok ora digunakake!”

“Lha, gunakna ilmu kok ngeten, mbenjeng anak putu kula lak mboten uman, mboten awoh sedanten engken!”. Ujare Raden Nur Rahmat.

            Raden Nur Rahmat lajeng njempok dielus lan dipengkelungna wit cematan lan ngendika. “Ya ngene yai, ngamek iku sak butohe mawon. Sing sedengan mawon sing di pundut, sing tuwa kersane damel bibit, sing enom kersane nang tuwa, sing kembang-kembang niki kersane damel anak putu kula mbenjeng!. Na nek sampeyan tukok tok..tok.. logrok kabeh kabeh ya anak putu kula mbenejeng lak mboten kumanan.”

            Raden Qasim ing ndalan wau wis lenger-lenger ngrasa kalah temen, ngrasa kalah kesentikane. Nyampek ing jaten Sejajar Nggampeng, ing Nggampeng iku Raden Qasim nyoba Raden Rahmat maleh.

“Lho.. lho.. Mat kula kok kepengin ngising piye iki ora ana banyu kanggo sesuci?” ujare Raden Qasim.

“Oh ngih yai, yen gusti Allah ngersakake jenengan saget, mangke tak pundutna toyo damel sesuci”. Raden Nur Rahmat mangsuli.

Raden Qasim sejatine mboten ngising temenan, wong niku namong nyoba.

Akhire driji telunjukke Raden Nur Rahmat dibelek diencepna ana ing lemah, lemah kuwi langsung metu banyune, lan dadi sumur banjur langsung diparengna Raden Qasim.

“Sampon wonten toyo Yai, pon manton ta?”

“Wis, gawanen rene, aku tegak ewoh-ewoh njukuk.”

Raden Nur Rahmat ngerok ngerok banyu nganggo di wadahi watu.

 “Lho, nemu banyu ndek ndi kowe iki? Ndek kene iki kan ora ana sumur!” pitakone Raden Qasim kaleh kaget.

“Kula mundhut teng lemah niki Yai, kula pamit ing Gusti Allah lan Gusti Allah ngersani kekarepan kula.”

            Raden Qasim ngrasa kalah maneh, dheweke weruh apa sing dilakoni Raden Nur Rahmat mau geleng-geleng gak trima yen ilmune ana sing nandhingi. Mlaku mangetan weruh Sendang Mbrumbun. Pas wayah iku jam 3 sore ngadepna asar. langsung wae Raden Qasim pikire pon panas. njegor ana ing Sendang Mbrumbun, banyu sing dijeguri iku umop mbegojok umop kaya di godok. amerga saking panase awake sebab gak trima olehe dikalahake karo Raden Rahmat.

Wiwit saiki Sendag Mbumbun iku yen jam 3 sore mesthi panase pol. Ora ana sing wani yen njegor jam semana. Wiwit saiki Sendang mbrumbun iku dipercaya bisa ngobati penyakit kulit, kayata borok, gudik, lan sak liyane.

Raden Nur Rahmat ngerti “Oh, Raden Qasim iki mureng-mureng amerga ngetes aku, lha ilmuku iku bisa ngungkuli dheweke. “Ilmu iki sejatine diwenehi Allah Ta’aala dadi ora merga tuwa enome tapi ya merga Gusti Allah iki ngewehi pepeling, dadi ya sek akeh ilmune wong tuwa wong padha-padha waline, tapi Allah taala memang ngewehi teguran. Awake Mau kandhane ora ana sing bisa nandingi awake. Dadi aku lagek semene diwehi ilmu sing kaya ngene. kabeh iki ya kersane Allah Ta’ala”. Dadi ing pinggire Sendang Mbrumbun sing di damel njegur Raden Qasim mau ana sumur sing dijenengi “Tepanas”, amerga banyune iku panas.

Raden Qasim matur “wis saiki Drajat Sendang dieleh Sendang Drajat. Sendage di disikna amerga ilmune isih duwur Sunan Sendang.” Sejatine Raden Qasim lan Raden Nur Rahmat iku waliyullah, nanging ilmune iku isih duwur  Raden Nur Rahmat, senajan Raden Nur Rahmat mboten mlebet wali sanga nanging Allah kersa yen Raden Nur Rahmat iku salah sawijining makhluk Allah sing dikersakake nduweni kesentikan gedhe.

Raden Qasim ngajak Raden Nur Rahmat mulih, nyampek ing daleme Raden Qasim Sunan Drajat, Raden Nur Rahmat ditangkleti.

“Lha, mosok kowe iki anakke Dewi Sukarsih? aku gak ngandel, nek ora tedha ing Madu tedha ing soco ora bakal nduwe kesentikan sing kaya ngene iki.”

“Ngih, yai temenan kula yogane Dewi Sukarsih.”

Amerga pitakonane Raden Qasim mau nyereng terus, akhire dikandhani sing sabenere.

“Ngih Yai Sejatine kula niki yogane Dewi Sukarsih. Kula putune Tumenggung Jaya Sasmita.”

“Oh ya aku percaya wangsulanmu mau Mat!” wangsulane Raden Qasim.

Ajarane Raden Nur Rahmat iku di apalke kaliyan warga. kepala desa Sarimbit sing jenenge Raden Jingga iku sombonge mboten jamak. Raden Jingga gawe wara-wara “urip nang donya namung pisan dinikmati wae. Aja ana sing milu ajaran sesate Raden Nur Rahmat”. Penggaweyane Raden Jingga yaiku yen ana warga desa Sarimbit lunga ngaji nyang Sendang Duwur dicegat malah dikengken ngalap berkah nyang eyange yaiku Mbah Cokroatmaja sing wis seda.

Raden Jingga ngaku sakti amerga wis mari ngalap berkah lan njaluk kesentikan nyang Mbah Cokroatmaja, amerga kesentikan Raden Jingga mau akeh sing nyata, dadi warga akeh sing percaya lan gelem manut nalika dijak ngalap berkah nyang makome Mbah Cokroatmaja disambi gawa sesajen pithik ingkung lan rokok klembak.

Nalika iku Yu Tari matur nyang Raden Jingga yen anakke sing jenenge Sutini dereng angsal bojo. panjenengane ngajak Yu Tari lan warga liyane ngengken nyang maqome Mbah Cokroatmaja gawa sesajen lan njaluk kepinginane. Nalika giliran Yu Tari, Kang Jarwo, lan bojone mengarep nyang maqom Mbah Cokroatmaja kanggo nyerahna sesajen lan nyampekna kepinginane bocah telu mau mboten puron akhire Raden Jarwo mureng-mureng, wong telu iku mau di anggep mboten ngurmati sesembahane, akhire Raden Jingga nyeret lan diseblak.

Klakuane sing kaya ngono iku Raden Nur Rahmat ngerti langsung ae panjenengane nuturi: “aja salahna yen Gusti Allah bendu lan ngewehi bencana kanggo ngilangna musyrik iku”. Raden Jingga nentang “yen bener, tekakna bencana saiki uga”. Raden Nur Rahmat ngangkat tangane bencana iku langsung teka sing rupa angin gedhe sing nerjang desa iku.

Raden Jingga bingung lan wedi keterak angin gedhe sing kaya mangkana iku, akhire panjenengane ngalah “yen panjenengan kersa mandekna angin iki aku janji bakal milu lan ngajak warga supaya milu ajarane panjenengan!”. Akhire Raden Nur Rahmat nggedokna Tombak Abirawane ora suwe angin iku mandek lan suasana kaya biyasane.

Pancen Raden Nur Rahmat iku nduweni senjata sakti sing rupane Tombak Abirawa sing dawane 6 meter, lan diyakini nduweni tuah bisa ngilangna bencana sing wis di izini Allah Swt. Pas Raden Thoyib (Sultan Hadlirin Saha) diangkat dadi bupati ing Jepara, panjenengane nyiarke agama Islam. Sahingga dibangun masjid megah ing wilayahe nalika taun 1531 Masehi. Akeh para ulama lan kyai nalika iku kagum kaendahan lan kemegahane masjid iku.

Pas wektu iku Raden Thoyib (Sultan Hadlirin Saha) putune Raden Muchayat, Syech Sultan saka Aceh dadi garwane Ratu Kalinyamat putri Sultan Trenggana saka Kraton Demak Bintoro damel sayembara “sapa sing bisa mindah Masjid ndek Mantingan Jepara lan bisa nggenjong masjid tanpa ewanggane wong liya ya wong iku sing nduweni hak ngepek masjid iku”.  Pas wektu iku Sultan Hadlirin pon sedha naning masjid iku pancet disayembarakna.

Titi wancine nyebarake islam Raden Qasim mrentah Raden Nur Rahmat dikengken milu sayembarane Ratu Kalinyamat yaiku mindah masjid saka Mantingan Jepara. Sayembara iki wujud saka karomah wali. Masjid saka Mantingan Jepara iku diboyong Raden Nur Rahmat nyang pucuk Gunung Hamin Tunon pas taun 1561.

Akhire wis oleh izin yen masjide arep digenjong. “Lha nek wis oleh saiki dekna ing Payaman, Lha ngapekna urok nek lore Ringin pertapaan pitu”. perintahe Raden Qasim. Lamuna sida didekna ndek payaman iku arep di dekna ing daerah Payaman blok karang Asem. Nanging angkate ngedekna ndek daerah Payaman, wayah jam 3 benggi iku ana wong nggedokna bojok, dikira wis isuk dadi gak sida ngedekna ndek payaman. Banjur laporan nyang Raden Qasim nek gak sida ngedekna ndek Payaman amerga prasane wis isuk. Nanging njaluke didekna ing nduwur gunung Tunon. Raden Qasim ngizini “Ya, yawis gak apa-apa nek mok dekna ndek Gunung Tunon tapi ngameka urok ndek lore Desa Payaman ya ning Lapangan Tlaga Plasa iku”.

            Dadi Raden Nur Rahmat iku ngusong lemah digawa nyang Gunung Hamin Tunon kanggo urok masjid lan tempone iku ya diwenehi waktu suwengi dikandani yen aja sampek kecandak pitik kluruk. Dadi ing kunu kedadian temen masjide ngadek ing pucuk Gunung Hamin Tunon. Sing dijenengi “Masjid Nur Rahmat”. Masjid Nur Rahmat iku nalika ngadek ditandai surya-sengkala “Gunaning Sarira Tirta Hayu” sing nduwene teges tahun 1483 Saka atau 1561 M. Masjid iku tau dipugar nalika taun 1929 lan nalika taun 1938 diapiki lan pemugaran gapura sing dibiayai Gubernur Jawa Timur Ch. van der Pias.

Ing ndalan menuju nang Sendang iku masjid digenjong dhewe. Lawange iku cicir ing salah sawijining daerah sing daerah iku saiki dijenengi PACIRAN. Nalika cicir iku cepet-cepet olehe dikengken mundut amerga wedhi yen konangan Mbok Randha Mantingan. Lan ompak-ampike iku nggletak ing salah sawijining daerah sing saiki dijenengi desa JETAK. Ing daerah PACIRAN iku aet saiki diarani daerah pendidikan amerga sekolahan-sekolahan iku manggone ing kunu kabeh ya ana sekolahan TK sampek SMA. Lan ing desa JETAK iku akeh pemerintahane ya kaya KUA, Masjid, Kepolisian, Pasar, Puskesmas lan sapanunggalane.

Nalika mbangun masjide Raden Qasim lan Raden Nur Rahmat waktune ya padha suwenggi tapi gadahane Raden Qasim iku dereng manton amerga cagakke kurang setunggal. Dadi isih menang Raden Nur Rahmat ketimbang Raden Qasim. Waktu nggenjong Masjid saka Mantingan iku ana kedadian yen kubane Masjid dijaluk wong lan sing dijaluk iku nganeh-anehi, duwek ketengan sak juta. Jaman biyen duwek ketengan iku duwek seteng yen di padakna saiki pada karo duwek satus persenene sak rupiah. Lha njalukke iku moh diganti liyane, njaluke pancet duwek ketengan sing akehe sak juta. Banjur diwenehi waktu seminggu kanggo dilek ketengan iku mau. Raden Nur Rahmat nduweni akal yen iku mau bisa diatasi yen icer tebu. Wektu seminggu digawe icer Tebu, nek saiki ya gak matuk akal.

Dadi saiki icer sesuk diketok digawa nyang pasar, ngana terus sampek seminggu. Lha nek ana wong tuku duwike ya kudu duwek ketengan nek ra ketengan ora oleh. Wong tuku iu kemrubut amerga sak unjok iku regane mok seteng. Seminggu persis wis oleh duwek akeh sampek ra kelar gawa. Diwehna Raden Qasim banjur duwek mau diitung Raden Qasim karo diewanggi santrine kabeh. Olehe ngitung iku mau gor dicakup-cakup ngana wae, dadi ben sak cakupan iku diarani angger sepuluh ewu, satus ewu. Pokoke Raden Qasim iku ndi unine sak karepe dhewe. Dadi sing nyekseni iku sing katok.

Akhire nek iku mau wis dunung, dadi Raden Qasim iku sadar, “E.. pancen aku sing lepat”.dadi Raden Qasim lagek percaya yen Raden Nur Rahmat iku bener-bener anakke Dewi Sukarsih. Amerga ya wis terbukti yen Raden Nur Rahmat bisa ngedekna Masjid ing Gunung Tunon. Senajan Raden Nur Rahmat bisa mboyong masjid iku tapi Raden Nur Rahmat isih tetep ngewehi duwek keteng kanggo Ratu Kalinyaman niku mboten wujud patukonan nanging niku wujud ikatan lan pangucapan matur nuwun.

Wiwit masjid wis ngadek Raden Nur Rahmat delang-deleng amerga bingung dereng wonten panggenan kangge wudlu. Raden Nur Rahmat lenggah ing ngarepe masjid, saka kulon ana sinar biru sing mencorong yaiku sinar keris. Raden Nur Rahmat nyedhaki keris mau banjur dijabut lan sumber banyu metu. Sumur iku dijenengi “Sumur Giling”. Lan Raden Nur Rahmat nggawe sumur ing daerah Sendang agung. Gawene ya namung ngencepake teken banjur langsung metu sumbere, ya wiwit iku daerah ing kana dijenengi Sendang Agung amergi banyune iku ora bisa entek.

Paninggalan sing unik saka masjid iku yaiku bentuk sirah barong sing disimpen ing duwure langit-langit ing ngisor puncak utawa mustaka masjid. Barang iku di sedohna nalika dina riyaya Kupatan. Amerga kupatan nduweni teges papat prakara yaiku judi, zina, ombenan sing diharamne lan nyolong sing kudu didohi.

             Nalika Raden Qasim lan Raden Nur Rahmat bertapa ing pucuk Gunung, sangune iku beras sak liter ditambahi wedi sak liter. Wong loro iku padha puwasane. Nanging sing Raden Qasim iku namung turu wae, sing Raden Nur Rahmat iku saben bengine melek ae amerga sing diitung iku panganan terus. Saben benggi beras sing dicampur wedi iku mau dipilehi sitok-sitok mari ngono wedine iku disuntek maneh nang beras mau, tujuane ya namung siji ben melek nek mileh beras iku mau. Banjur wong loro iku mau rembukan.

“Ah, seng kok atur mok panganan ae!” Ujare Raden Qasim

“Lha, kowe pasa kok turu ae, ya gak weruh apa-apa!” wangsulane Raden Nur Rahmat

“Yowis, ya.! Koe malah mangan terus!”

“Mangan gak dadi masalah sing penting yen ana apa-apa kan aku ngerti, Lha nek wong turu ngerti saka ngendi?”

Raden Qasim ora mangsuli.

Dadi wong puwasa sing jejaya iku wong puwasa sing gelem melek. Merga weruh apa-apa, na ning wong turu ae lha nandi ?. dadi saben dina penggaweyane Raden Nur Rahmat ya kaya ngana iku mok ngatur panganan ae. Saben dina iku ngliwet ndek kendhil. Saking judege weruh Raden Nur Rahmat ngliwet akhire kendhil mau disadok Raden Qasim, kendhil sing disadok wau numplek akhire ing kono iku diarani “Gunung Kendhil”.

Iku mau ditangisi kaliyan Raden Nur Rahmat. “Cah, wong saben dina tak gawe ngliwet kok disadok, cah.. cah.. terus aku piye nek arep ngliwet?”. Dadi kendhil sing temumplek iku mau diangisi lan diteleti idune.

Sedasa tahun sing kepungkur kendhil sing temumplek ing pucuk Gunung iku mau isih ana. Nanging saiki wis ora ana amerga kelakuane manungsa ya kaya ngono iku. Lemah dikeruk digawe garap omah utawa ngurok dalan.

Sejatine Raden Nur Rahmat iku wali lan ilmune ngungkuli wali-wali. Apa-apa sing dilakoni iku nganeh-anehi. Nalika ngedekna masjid ngerti yen masjide iku durung lurus kiblat, akhire digagahi dewe dibenakna supaya madep kiblat lurus. Ya nganggo carane iku mau Raden Nur Rahmat nyebarake agama islam ing daerah Sendang Paciran. yaiku gunakake ilmu pertanian lan ilmu bebersih iku.

Amerga Raden Nur Rahmat olehe diuji Raden Qasim, akhire Raden Nur Rohmat diwenehi gelar SUNAN. Dados wiwit saiki Raden Nur Rahmat iku nduweni gelar Sunan Sendang sing panggone wonten ing pucuk gunung Hamin Tunon kecamatan Paciran Kabupaten Lamongan.

Pas dina jum’at kliwon mapan ing Sendang Raden Nur Rahmat nikah kaliyan Raden Ayu Tilarsih saka Sunan Kudus. Lan gadahi anak 6. Dadi keturunane Raden Nur Rahmat iku keturuane Sunan Kudus.

Raden Nur Rahmat iku sedha taun 1585. Lan maqome ana ing nduwur gunung Hamin Tunon utawa ing Sunan Sendhang. Dadi aet saiki maqome iku diparani masyarakat, sing diarani ziarah.

Taun 2014 iki haule Raden Nur Rahmat sing nomer 429. Biyasane yen haul iku masyarakat sendang lan sekitare pada milu kabeh. Amerga kapengin olehe ngirim doa kanggo Raden Nur Rahmat.

Raden Nur Rahmat nggadah unen-unen “senenga donya tapi aja lali sing gawe donya”, “mlakuha dalan kang benar, ilinga wong kang sak burimu”.

Narasumber:

1.      Abdul Chayi, lahir ing Lamongan, 25 Mei 1947. Alamat: Payaman Solokuro Lamongan Jatim. Panjenengane umur 67 taun. Makarya dadi petani.

2.      Adlim. Alamat: Solokuro Lamongan Jatim. Umur 30 tahun, panjenengane makarya dadi petani nanging nduweni keahlian ing bidang kesenian kentrung.

3.      H. Ach. Khusairi. Alamat: Solokuro-Lamongan-Jatim. Panjenengane umur 55 taun, makarya dadi petani lan nduwei keahlian ing bidang kesenian kentrung.

4.      KH. Muhammad Maslur. Alamat: Sendang Duwur-Paciran-Lamongan Jatim. Umur 42 tahun, panjenengane gadahi kedudukan dadi juru kunci utama Sunan Sendang Paciran. Lan kalebu keturunan Raden Nur Rahmat.

5.      Muhammad Syueb. Alamat: Sendang Duwur-Paciran-Lamongan Jatim. Panjenengane umur 38 taun, makarya dadi guru agama MA Al-Muhtadi Sendang Paciran lan uga makarya dadi petani. Panjenengane nggadahi kedudukan dadi juru kunci I Sunan Sendang.