Debat-punakawan
“Kang Petruk, Ma Lima kuwi apa ta ?”
“Ma
sing jumlahe lima”
“Apa
wae kuwi Kang ?”
“Ma
Lima kuwi miturut Rama Semar, petuah para leluhur kanggo nglakoni urip bebrayan
kanti ngadohi limang perkara Ma kuwi. Yen wis padha ngerti isa dienggo sebagai
upaya mencegah, nek wis kebacut merebak ning masyarakat kudu diberantas, lan
kanggo sing wis kadung nindakake kudu diobati, basa Ngalengkane masyarakat kudu
ngupayake preventif, post facto lan kuratif.”
“Lha
apa Ma sing lima kuwi ?”
“Ma
lima kuwi : MAling, MAdat, MAin, MInum, MAdon. Lima perkara sing kudu
dihindari, dienyahkan saka awake dhewe yen kepengin nggayuh urip sing bener lan
pener.”
“Bisa
dijelasake Kang”
“Maling,
aja njupuk barang sing dudu duweke, dudu hak-e. Klebu korupsi cilik apa maneh
wis em eman, kudu diadohi. Kowe aja sepisan pisan nyoba barang barang sing
marakake fly, sing sejatine ngrusak awakmu dhewe kayata nyabu, narkoba, ekstasi
lsp. Barang barang mau marakake nyandu, yen wis krasa enak pengin nyoba meneh
lan meneh. Barang barang mau dudu solusi kanggo menyelesaikan masalah, malah
njlomprongake awakmu ke jurang kesengsaraan. Ora ana wong sugih amarga main,
judi. Kepengin sugih aja sepisan pisan nggunakake shortcut, jalan pintas
melalui upaya untung-untungan. Kepengin sukses kudu makarya sing smart, aja
mengharapkan emas sak-trek teka ning omah. Mabuk mabukan aja sepisan pisan mbok
coba lan mbok tindakake. Lha iki kanggomu Gong. Aja seneng madon, njajan, lha
wong sing ning omah ora entek entek. Sifate wong lanang kuwi nek ndelok ana
sing luwih kempling luwih bening, terus tertarik lan pengin selingkuh. Lha kuwi
mung polah tingkah nafsu sing ngojok ojoki awakmu kanggo selingkuh. Lha nek
dipikir rasane ya padha wae. Rak iya mangkono ta Gong ?”
“Iya
Kang. Ning aku nate krungu Ma LIma versi lain Kang.”
“Apa
kuwi Gong?”
“Mlumah,
Mengkurep, Modod, Mlebu, Metu”
“Lha
kok ketoke rada-rada mengarah ngono Gong. Aja sing saru lho Gong”
“Kuwi
nek pikirane wis ngeres disik. Kuwi ngemu maksud ngene Kang. Mlumah kuwi
menghadap ke langit, kudu eling marang Pangeran pencipta dan penguasa alam
semesta dan seisinya. Mengkurep kuwi posisi ndelok ngisor. Ning rumah tangga
kudu fokus karo pasangane, ora oleh tergoda karo liyane sing ketoke luwih
bening, kinyis kinyis, lha kuwi mung penampilan luar wae kok. Yen dirasakake
sing ning omah pastine luwih mranani ati. Modod, kuwi kanggo pepeling yen
manungsa kuwi kudu berusaha mengembangkan kompetensi kanggo meningkatkan
kemampuan, keterampilan kanggo membina rumah tanggane. Mlebu. Orientasi pertama
kudu keluarga sing penting. Terus baru Metu, membina hubungan baik karo
masyarakat sekitare. Ngono Kang.”
“Elok
tenan yen bisa dijadikan pedoman urip ya Gong”
“Ning
kandane yu Mince putrane Lik Jono kae, Ma kuwi ora mung lima Kang.”
“Lha
piye kuwi”
“Ma
kuwi nganti akeh”
“Apa
kuwi ?”
“Madep
Mantep Mangan Melu Maratuwa, Maratuwa Mulya Mardika Melu Mukti, Maratuwa Macem
Macem Mending Minggat, Maratuwa Mati Merana Melu Marisi.”
“Halah
… kuwi dudu saka Yu Mince, pastine karanganmu dhewe ta?”
“He
he he … ana maneh Kang. Malam MInggu Mantep Marani Mal, Mloka Mlaku Munggah
Mudhun Maneh, Mlerak Mlerok Mbak Mbak Mbagusi, Maassss Maaasssss Mbok Makarya Mawon”
Sumber
:
Seratan
saka Paguyuban Pecinta Wayang (PPW).
http://tanahmemerah.wordpress.com/2014/02/12/mo-limo-guyonan-punokawan/#more-1949